W diecie
Tłuszcze nienasycone pozwalają żyć dłużej
Według zespołu specjalistów z Harvard T.H. Chan School of Public Health oraz Brigham and Women’s Hospital [1]:
zwiększenie udziału nienasyconych kwasów tłuszczowych kosztem nasyconych i izomerów trans w diecie istotnie zmniejsza ryzyko zgonów ogółem oraz zgonów powodowanych chorobami układu krążenia, układu oddechowego, schorzeniami neurodegeneracyjnymi oraz nowotworami.
Zależność między ilością i rodzajem spożywanych tłuszczów a wpływem na zdrowie jest tematem, który od wielu lat cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem ekspertów. Wyniki nowo opublikowanego badania obejmującego ponad 126 tys. osób wskazują na istotną zależność między wysokim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych a zwiększonym ryzykiem zgonu ogółem.
Badanie wyróżnia się nie tylko dużą liczbą uczestników, ale również wyjątkowo długim, bo aż 32-letnim okresem obserwacji.
Grupę badaną stanowiło 83 349 kobiet zakwalifikowanych do dobrze znanego Nurses’ Health Study (1980 – 2012) oraz 42 884 mężczyzn zrekrutowanych do Health Professionals Follow-up Study (1986 – 2012). Choroby układu krążenia, cukrzyca oraz nowotwory stanowiły czynniki wykluczające udział w badaniu. Sposób żywienia, w tym ilość i rodzaj spożywanych tłuszczów, oceniano na początku badania oraz co 4 lata, za pomocą półilościowego kwestionariusza częstotliwości spożycia (SFFQ). Gromadzono także dane dotyczące m.in.: stanu zdrowia, kondycji fizycznej oraz statusu społeczno-ekonomicznego uczestników. W trakcie obserwacji odnotowano ponad 33 tys. zgonów.
Z badań wynika, że zastąpienie 5% wartości energetycznej diety pochodzącej z nasyconych kwasów tłuszczowych, wielo- lub jedno nienasyconymi kwasami tłuszczowymi prowadzi do zmniejszenia liczby zgonów z jakiejkolwiek przyczyny odpowiednio o 27% lub 13%.
Co więcej, zastąpienie 5% energii z nasyconych kwasów tłuszczowych, jednonienasyconymi – zmniejsza prawdopodobieństwo zgonu na skutek chorób neurodegeneracyjnych, takich jak stwardnienie zanikowe boczne, choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera. Podobnie korzystne, ochronne działanie przypisano także wielonienasyconym kwasom tłuszczowym z rodziny n-3.
Wykazano także odwrotną zależność między spożyciem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie kwasu linolowego, a ryzykiem zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Zaskakujące może być również stwierdzenie, że wzrost proporcji kwasów tłuszczowych n-6: n-3 nie zwiększa ryzyka zgonu.
Prezentowane wyniki jednoznacznie wskazują, że zastąpienie nasyconych kwasów tłuszczowych, kwasami wielo- lub jednonienasyconymi przynosi wymierne i wielokierunkowe korzyści zdrowotne.
Warto także podkreślić, że liczebność populacji i czas trwania badania przemawiają za wiarygodnością prezentowanych danych, a wnioski z nich wynikające stanowią podstawę aktualnych oraz przyszłych zaleceń żywieniowych.
[1] Association of specific dietary fats with total and cause-specific mortality
Wang DD, Li Y, Chiuve SE, Stampfer MJ, Manson JE, Rimm EB, Willett WC, Hu FB.
JAMA Intern Med. 2016; 176 (8):1134-1145.