Przegląd zaleceń żywieniowych na temat spożycia tłuszczów
"Mimo szeregu kontrowersji związanych z ilością i rodzajem tłuszczu w diecie a jego wpływem na zdrowie, niemal wszystkie towarzystwa naukowe zajmujące się zdrowiem publicznym prezentują zbliżone stanowisko dotyczące spożycia tłuszczów przez zdrowe osoby dorosłe.
Szczególną uwagę zwraca się na ilość tłuszczu ogółem w diecie oraz rodzaj kwasów tłuszczowych. Zaleca się ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych do maksymalnie 10% wartości energetycznej diety oraz izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych do <1%. Główne źródło tłuszczu powinny stanowić oleje roślinne (np. rzepakowy, oliwa). W profilaktyce chorób układu krążenia korzystne jest włączenie do diety produktów zawierających wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3, takich jak ryby, orzechy, nasiona i oleje roślinne".
Polskie Towarzystwo Dietetyki"W Polsce na temat tłuszczów funkcjonują bardzo rozbieżne opinie, które pojawiają się w szeroko rozumianych mediach a nawet tzw. publikacjach naukowych. Tymczasem, jeśli spojrzeć na naukowe międzynarodowe czy narodowe zalecenia istnieje tu ogólna, niemalże 100-procentowa zbieżność, którą najprościej można określić następująco: im mniej w diecie nasyconych kwasów tłuszczowych, izomerów trans i cholesterolu tym lepiej albo mówiąc inaczej: mniej tłuszczów zwierzęcych, więcej nienasyconych tłuszczów roślinnych. Potwierdzają to niżej przedstawione najbardziej wiarygodne zalecenia żywieniowe".
Prof. dr hab. Krzysztof Krygier, Emerytowany Kierownik Zakładu Technologii Tłuszczów i Koncentratów Spożywczych na Wydziale Nauk o Żywności Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ekspert w zakresie technologii żywności i żywienia człowieka, a w szczególności nauki o tłuszczach.| Organizacja/instytucja | Zalecenia (wybrane) | Źródło |
| Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH -PIB | Zamieniaj tłuszcze zwierzęce na tłuszcze roślinne.
|
https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/10/Talerz-Zdrowego-Zywienia-z-Zaleceniami.pdf |
| Światowa Organizacja Zdrowia WHO | 12 kroków prawidłowego odżywiania:
|
CINDI Dietary Guide, WHO Regional Office for Europe, EUR/00/5018028. 2000 Twelve steps to healthy eating www.euro.who.int/ __data/assets/pdf_file/ 0017/150083/E79832.pdf |
| Wspólne zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia WHO i Światowej Organizacji Wyżywienia i Rolnictwa FAO | Potrzeba ograniczania spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych i zwiększania spożycia wielonienasyconych. Istnieją przekonujące dowody, że zamiana w diecie nasyconych kwasów tłuszczowych na wielonienasycone kwasy tłuszczowe zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej serca.
Ogólne zalecenia dotyczące spożycia tłuszczów w profilaktyce chorób dietozależnych (% wartości energetycznej diety):
|
|
| Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne oraz Europejskie Towarzystwo Badań nad Miażdżycą | Zaleca się zastąpienie tłuszczów nasyconych nienasyconymi, aby zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych do maksymalnie 10% energii może mieć ważne znaczenie w prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto, izomery trans mają niekorzystny wpływ na cholesterol całkowity (↑) i HDL-C (↓).* | https://academic.oup.com/eurheartj/ article/42/34/3227/6358713 |
| Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) |
|
Scientific Opinion on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsaturated fatty acids, trans fatty acids, and cholesterol EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies www.efsa.europa.eu/ en/efsajournal/pub/1461 |
| Zalecenia IEM - International Expert Movement to improve dietary fat quality | Należy stosować nienasycone kwasy tłuszczowe, których źródłem są m.in.: oleje roślinne, oleje rybne, nasiona i orzechy, a także produkty z nich uzyskane, tj. miękkie margaryny. | International Expert Movement to improve dietary fat quality www.theiem.org |
| Zalecenia Żywieniowe dla Amerykanów ("Dietary Gudelines for Americans") |
|
2015–2020 Dietary Guidelines for Americans http://health.gov/dietaryguidelines/2015/ |
| Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne (American Heart Association - AHA) |
|
The American Heart Association's Diet and Lifestyle Recommendations |
| Eksperci Harvard School of Public Health ("Healthy Eating Plate") oraz Zalecenia Żywieniowe dla Wielkiej Brytanii ("Eatwell guide") |
|
|
| Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) |
|
|
| Rada ds. Diety, Aktywności Fizycznej i Zdrowia przy Ministrze Zdrowia - Dziesięcioro Przykazań Zdrowotnych | Punkt 6: Spożywaj mniej tłuszczów zwierzęcych, więcej roślinnych, szczególnie oleju rzepakowego i miękkich margaryn. | Dziesięcioro Przykazań Zdrowotnych opublikowanych na stronie programu Trzymaj Formę! |
| Polskie Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia |
|
Wytyczne Grupy Roboczej Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia dotyczące zasad prawidłowego żywienia www.pfp.edu.pl/index. php?id=wytzywienie |
| Amerykańska Akademia Pediatryczna (American Academy of Pediatrics) |
|
Dietary Recommendations for Children and Adolescents: A Guide for Practitioners http://pediatrics. aappublications.org/ content/117/2/544 |
